L’òme a laissat la sieta mièja plena sus lo taulier, es’es auçat. Pi, dins lo plus grand silenci, a pilhat una cadiera e s’es anat assetar  davant lo fuèc.

 Regarja la flama que cèrca, de bada, de desenfoscar uncanton d’aquela nuèch  tròup leu començada e que menaça de durar longtemps encara.

 Defoara, cala la neu, e ti fa un frèi de l’autre monde.Ma dintre s’es installada una doça calor, que pura de mau àcaçar la frescura umida d’aquela maion qu’es estada clavada tant de temps.

Dins lo fuèc, la flama tremoala. Eu, si tèn lu uèlhs fixats sus la claror fugidissa : auria bessai envuèia d’interrogar li belugas que s’en van e moàron dins la chaminèia. Ma liquestions li rèston embarradi dins la gola ; ò bessai claveladi per totjorn dins la sieu tèsta que n’es clafida.

 Esto sera, per lo promier còup despí ben longtemps, es au sieu. Solet. Solet coma avant. Bessai mai solet encara.

 D’un còup, coma un lamp, li revèn en tèsta aqueu moment que tornèt à la vida. Fa d’aquò un an,doi ans, bessai dètz… N’en saup plus ren…

 Aqueu jorn, quora s’èra revelhat, avia lu uèlhs empeats d’un estrange lorditge. Quant èra d’ora ? N’en sabia pasren. Lo jorn ponchava e temptava de traforar lo vel fosc e angoissós que semblava pauat sus la fenèstra de la sieu chambra. E se siguesse estat pusleu lo calabrun ? Non… L’escur que restava venia mai que mai deisieus uèlhs que cercàvon mé dificultat de si durbirà una lutz que l’avíon demembrada despí longtemps, à una lutz qu’avíon pensat de pas jamai la tornar vèire.

 Perqué eu avia fach tot lo possible per s’esvanir dinsla nuèch, per si levar de la memòria dei òmes e d’unasòrta de posteritat dont quauqui publicacions ben aculhidi avíon començat d’inscriure lo sieu nom.

 Tot ! Avia fach tot per defugir aquela agonia dont la sieu vidaèra à s’enfangar… E vaquí que la vida, amairitz rebèlae rancuroa, lo venia cercar en là dau temps per l’arrancar d’aquela ombra dont s’èra ficat e rompre lo jurament que l’auria deugut ligar per totjorn ai pantais escurs d’un en-delà dont avia pensat de poder escondre la sieu dolor…

 Lo lume si donava de mau per tornar durbir aquelu uèlhs que, un còup per toi, lu avia vorguts barrar. Barrar lu uèlhs ! E dire qu’èra aquí à temptar de lu tornar durbir !…

 Dins l’ària fosca de la sieu chambra, avia vist una formablanca que si dessenhava, ma encara luènh. La blòda color de neu d’aquela aparicion faía coma una baranha entre lo marrit pantais qu’eu venia de laissar e la realitat que si tornava formar davantlu sieus uèlhs mau dubèrts. Balançava entre la paur de l’òme en blanc e la vesion rasseguranta d’un metge.

 Capissia qu’aqueu metge èra aquí per l’escotar, qu’avia envuèia de l’audir parlar, de l’audir cuntar tota la sieuaventura. Mai eu avia pas envuèia de parlar. À degun. Nimai per acontentar la curiositat professionala de quau metge que siguesse. Ni de minga autra persona d’aquel espitau dont lo sieu còrs esitava sus lo camin que lo sieu coar li s’èra cresut tant segur.

 N’i a que diràn que lo metge li avia sauvat la vida : edins un cas parier, si di que lo malaut a un deute envèrs lo sieusauvaire. Mai quau deute poades aver quora lo metge ti tira foara dei tenèbras per ti tornar ficar dins l’òrra nuèch dont la vida t’avia enfangat ?

 Foara perilh ? Solament perqué un grand cirurgian li avialevat la bala que d’encara un pauc lo mandava ad patres? Drech davant aqueu lièch, si tenia l’òme de l’art, fièr d’eu e dau sieu travalh, davant aqueu lièch dont lo sieu pacient, coma una sòrta de fantaume, revenia plan plan à la vida, una vida que volia plusd’eu e qu’eu n’en volia plus…

 Estendut sus lo sieu lièch, avia pauat la man sus la ponhada d’aquela poarta que l’auria menat tornar-mai au monde viu. Sentia lo regard d’aqueu metge que cercava lo sieu, coma per l’ajudar à passar lo soal. Ma eu, dont diau regarjava ? Vèrs dont partíon lu sieus uèlhs que semblàvon fixats dins lo vuèi, mau revelhats encara, refudant bessai de sortir  dau comà dont la vida l’avia mandat ?

 Que regarjàvon lu sieus uèlhs ? La fenèstra que portava un pauc de la lutz dau jorn, una lutz tremolanta encara fosca qu’escondia lo camin de la sieu vida retrovada? Bessai que lo sieu regard cercava autra caua, en là d’aqueu ciel tant inquietant. En cèrc de quauqu’un… Quauqu’un aquí per venir ? Quauqu’un partit ? Sabia pas. E pi, après tot, avia bessai pas gaire envuèia de lo saupre. Mai tardi, beleu… Mai tardi, quora lo sieu coar destruch auria sauput esfaçar tot cen que l’avia fach sofrir, quora la sieu vida auria poscut pilhar vanc vèrs una novèla partença, vèrs un orizont clar e seren dont ren seria vengut trebolar lu sieus pantais.

 Pantaiar! Uroa esperança tant leu arroïnada! Perqué tot s’encalava tant leu que, dins un fragil instant de luciditat retrovada, veía lo metge que lo fixava embé insistença e ficava lo sieu regard interrogaire dins lo sieu que semblava cercar cen qu’esperava de pas jamai poder rajónher.

 Lo metge tendia una aurelha atentiva vèrs aqueli frasas inaudibli,  aqueli frasas esquasi silencioï qu’un coar estraçat mandava à cen que pilhava per la vida, aquelu mòts pas ò pas gaire prononçats qu’eu auria vorgut mandar au jorn coma la ma ndau naufragat vèrs una ipotetica man amiga. Ma quala nau l’auria pilhat au sieu bòrd? E per que rota ?

 Se esitava encara à parlar verament au metge, èra bessai perqué arribava pas à capir cen qu’èra, aujust, per eu : pensava d’èstre solament un nom sus una ficha medicala.Bessai manco: bessai qu’èra unicament “lo malaut de la chambra 12,admés en granda urgença à l’espitau per li subir l’extracciond’una bala tirada à bot tocant dins la region dau coar ”. Un malaut entre lu autres, un fuelh de temperatura que lo metge n'en survelhava la variacion mai pichina.

 Ma eu èra pas malaut : tot just foaraviat dins la vida, un paure foal qu’avia temptat de si destrúger la sieu joinessa –ò cen que n’en sobrava après lo passatge d’aqueu ciclòne que li díon “amor ”.

 Aqueu metge que li semblava tant plen d’assegurança, finfinala, avia pas fach mai que li lavar lo còrs dau sang que l’existença li avia fach versar, aquela canhassa de vida qu’avia esquasi l’impression de li tornar m’un plaser à pena mesclat d’un pichin dubi…

 Perqué portava en eu lo sovenir d’aquela mar de làgrimasdont s’èra negat mai d’un còup.

 L’autre, que n’en sabia ? Tot cen que si podia imaginar, de segur,èra pas gaire au vist de la realitat : perqué eu, qu’èraaquí à s’en tornar au monde, avia conoissut lu Limbes, l’antechambra de l’infèrn, e avia encara en eu la calorassa dolenta dei flamas que l’avíon vorgut pilhar. Èra passat tant pròche de la nuèch sensa fin que li semblava de li aver fach quaucu pas…E aqueu moment de paua, n’èra segur, podia servir unicament à lo faire cabussar mai bas, à lo faire tombar d’un mau à un autre mau.

Solet dins son ostau, tòrna vèire aquélei moments que s’èra laissat estirassar dins una mena d’euforia que s’èra facha mestressa de sa vida e li avié mes en tèsta qu’èraeu lo solet mèstre dau juèc, que podié agir e chausirà son libre govèrn. Ara comença à comprendre qu’avié agut tòrt de s’encigalar de son omnipoténcia, de demembrar qu’èra pas ren qu’un òme entre leis autres, sensa grand poder de decision, sensa granda libertat.

Alora, quand tòrna pensar à-n-aquélei jorns d’estiu, se ditz que podié pas contunhar longtemps ansin. Au matin dau tresenjorn, avié sentit una desagradiva impression de vuege : son esperitcercava de bada un image, una preséncia, un perfum, una frema qu’avié creat e que l’avié fach sieu tant coma ela èra sieuna. E avié sentit remontar en eu una estranja angoissa passada.

D’un còup, una terribla sensacion de solitud li èra tombada sobre, sensa pietat e irrevocabla, e son còr n’èra estat condamnat au deliri mai atròce : èstre solet es encara maiintolerable quand t’ères abituat à la companhié…

Ont èra passada ? Sovent, lei pantais dau femelam son estranges qu’es pas de dire e li manca la logica mai elementària. Subran, l’avié imaginada dins lei braç d’un autre, ò bessaien cèrca d’una aventura (mai aquò èra ja fòrça per eu!). Èra bessai partida trevar lei sòmis d’un autrepoeta desamorat, ò bessai qu’èra repartida au reiaume daunon-ren, au fons dau potz de la creacion qu’eu l’en avié tirada…

Coma podié èstre partida ansin ? L’abséncia s’èrafacha rapidament crudèla, fins à li estrifar lo còr coma una vièlha pelha. Se sovèn de s’èstre retrobat assetat sus son lièch, amatat, plorant sobre d’un amor que li semblava mòrt per tot jamai.

Pièi avié escondut sei lagremas, la tèsta ficada dins lo coissin coma aquela de l’estruci dins lo sòu. E avié plorat, plorat, à s’en vujar leis uèlhs e l’èime.

Li vèn lo bati-bati ren que de pensar à çò qu’avié fach alora. Quand lei plors avién plus sufit àescafar sa dolor, una pensada òrra li avié traversat sonesperit trebolat: se l’amor de Julia e de Miqueu podié plus èstre,se la passion qu’eu avié inventat per emplir sa vida, se Julia,ara, èra ansin absenta, tant valié la faire s’absentar per totjorn. La tuar. Òc : la tuar e s’en desbarrassar. Coma ? Aquò èra un autre problema… Coma ? Quina importància ? Quina importància ara?

E l’avié facha morir. Un còup, dos còups, dètzcòups. Coma ? Fa pas manco l’esfòrç de cercar. Una votz, au dedins, li ditz bessai de laissar perdre. De demembrar la mòrt. La Mòrt ! Coma una amiga que bosques e, quand te creses de l’aguer trobada, es la promiera à te traïr…

À cada còup que la fasié disparéisser, s’ensentié un moment desliurat. Mai aquò durava pas gaire : jalo remordiment ponchava, pièi creissié fins à li petarau morre coma un balon tròup gonflat. Alora, lei paginas fatalas finissién ai bordilhas. Recercava un biais de tornar à l’istòria de Julia e de Miqueu, mai capitava pas, la fasié morir tornar-mai, pièi recomençava.

Fin finala, un sera, s’èra promés d’abandonar sei négrei plans. E s’èra botat tornar-mai à sa cèrca promiera: onte s’èra ficada Julia, sa Julia que li mancava tant ? E l’avié trobada. Un pauc luenchenca, mai presenta parier. E m’un image obsessionau que li virava à l’entorn coma un rapaci en dessobre d’un cadabre estendut dins la savana : la vesié totjorn m’un professor de tennis joine, mince, que d’un sorrire destimborlava tótei lei filhas dau cors.

Se vèi encara, capvirat, que tempta de se convéncer que Julia es pas partida amb aqueu professor mai amb un autre òme. L’òdiper aqueu li fasié passar per la tèsta d’aquélei conariés! E li avié ofèrt d’aventuras, per se rassegurar : ansin,laissava Miqueu per quauqu’un qu’eu avié chausit, e eu pensava depoder èstre urós dau bonur de son aimada…

Au mai sentié que Julia se destacava de Miqueu, au mai la mandavadins d’àutrei braç, fins à n’en faire esquasi una filha publica. E prenié un estrange plaser à imaginar son còs que passava d’un lièch à l’autre, ofèrtà cu lo volié prendre. Pasmens, à cada còup, quàuquei linhas bastàvon à cambiar lei trachs de son noveu calinhaire que leu leu donava d’èr à-n-aqueu qu’aurié degut èstre escafat per sempre.

Avié vougut solament dos personatges dins son roman, e leis avié, mai èron pas aquélei qu’avié pantaiat.
 De que fasié aquel intrús dins una istòria qu’èra pas sieuna, entre de mots d’amor qu’apartenién à d’autres ? Cu li avié permés d’existir? Cu li avié permés d’èstre tant sedusent, tant atraent ?

Avié cercat milanta solucions per donar ais abséncias totjorn mai nombrosas de Julia una autra rason : èra en viatge,ò en cò d’una amiga, ò èra anada trobar sonpaire malaut e s’èra reconciliada amé sei parents. E eu, aqueu trebola-fèsta de professor de tennis, bessai qu’avié quauqu’un d’autre dins sa vida… Bessai qu’èra maridat e qu’avié decidit de tornar dins lo drech camin… Mai se sovèn qu’à cada còup son esperit revenié immancablament au meme ponch. Ò pusleu à un ponch encara mai greu, estent que la marrida èrba, se la pòdes pas derrabar pron leu, finisse per t’arroïnar tot l’òrt.

Enganant Julia odiosament, avié meme fach lo semblant de pasvèire l’idilli que l’unissié à son galant enraquetat. Li fixava de rescòntres tant coma volién. Pièi s’engaubiava per que lo galant siguèsse en retard ò que venguèsse pas. E quand lo laissava venir, li donava una bòna rason de partir leu leu, de pas restar tròup longtemps amé Julia: un cors particulier que devié donar, una visita que devié faire à quauqu’un…

E quand Julia s’en tornava d’aquélei rescòntres mancats tant minuciosament sacrejats, la sentié trista e tota trevirada, angoissada. Coma èra luènh d’eu, aquela filha creada pereu ! Qu’èra luènh d’aquela intimitat inventada tre lei promiers capítols ! E per eu lo juèc venié crudeu, que la podié plus imaginar sensa pensar à l’autre… Aquel autre que culhissié un fruch qu’èra pas sieu…

L’amor perfach, inegalable, avié durat l’espaci d’un printemps. Lo còr, enganat per aquel amor qu’avié cresut verai, descurbié la veritat. E li costava car !…